ترکیب قدرتمندی از داروهای آزمایشی، استئوآرتریت را در موشها معکوس کرد
21 ژانویه 2020 - افراد مبتلا به استئوآرتریت[1] یا آرتروز "ساییدگی و پارگی" ، گزینه های درمانی محدودی دارند: تسکین دهنده های درد یا جراحی تعویض مفصل. اکنون محققان موسسه ی سالک دریافته اند که ترکیبی قدرتمند از دو داروی آزمایشگاهی، علائم سلولی و مولکولی استئوآرتریت را در موشها و همچنین در سلولهای غضروف جدا شده از انسان معکوس می کند. نتایج آنها در ژورنالProtein & Cell در 16 ژانویه سال 2020 منتشر شد.
دکتر Izpisua Belmonte، نویسنده اصلی و استاد آزمایشگاه بیان ژن در سالک گفت: آنچه واقعاً هیجان انگیز است اینست که این یک درمان بالقوه می تواند به راحتی در سطح بالینی کاربردی شود. ما هیجان زده هستیم تا کار خود را بر روی این روش درمانی ترکیبی امیدوارکننده برای استفاده ی انسانی ادامه دهیم .
استئوآرتریت شایعترین بیماری مفصلی است و شیوع آن به دلیل پیر شدن جمعیت و افزایش چاقی در سالهای آینده رو به افزایش است. این بیماری با تغییر تدریجی غضروف ایجاد می شود که بالشتکی برای استخوان ها و مفاصل است. در طی پیری و با استرسهای مکرر، مولکول ها و ژنهای سلولهای غضروف مفصلی تغییر می کنند و درنهایت منجر به شکسته شدن غضروف و رشد بیش از حد استخوان زیرین می شوند که باعث درد و سفتی مزمن می گردد.
تحقیقات قبلی دو مولکول به نامهای: آلفا KLOTHO و گیرنده ی 2 بتا TGF یا TGFβR2 را به عنوان داروهای بالقوه برای درمان آرتروز معرفی کرده بودند.αKLOTHO بر روی شبکه ای از مولکولهای اطراف سلولهای غضروف مفصلی عمل می کند و این ماتریس خارج سلولی را از تخریب در امان نگه می دارد و TGFβR2 مستقیماً بر روی سلولهای غضروفی عمل می کند و باعث تکثیر آنها و جلوگیری از تجزیه ی آنها می شود.
در حالی که هر دارو به تنهایی در مدلهای حیوانی فقط در حد متوسط استئوآرتریت را کاهش دادند، دکتر Izpisua Belmonte و همکارانش این سوال را مطرح کردند که آیا این دو دارو با هم به طور مؤثرتری عمل نمی کنند؟
دکتر Paloma Martinez-Redondo، از موسسه ی تحقیقاتی سالك و نویسنده ی اول این مطالعه جدید می گوید: ما فكر كردیم كه با مخلوط كردن این دو مولكول كه به روش های مختلفی كار می كنند، ممكن است تاثیر بهتری را شاهد باشیم.
محققان موش های جوان مبتلا به استئوارتریت را که از سایر جهات سالم بودند با ذرات ویروسی که حاوی دستورالعمل هایDNA (کد ژنتیکی) برای ساخت αKLOTHO و TGFβR2 بود، تحت درمان قرار دادند.
شش هفته پس از درمان، موش هایی که ذرات شاهد را دریافت کرده بودند دارای استئوآرتریت شدید در زانو بودند و استئوآرتریت آنها از مرحله 2 به مرحله 4 رسیده بود. اما موش هایی که ذرات حاوی کد ژنتیکیKLOTHO وTGFβR2 را دریافت کرده بودند، بهبودی درغضروف را نشان دادند: غضروف آنها ضخیم تر شده بود، تعداد سلول های کمتری در حال مرگ بودند و سلول های تکثیر دهنده ی فعال در آن مشاهده می شدند. بیماری این حیوانات از مرحله 2 به مرحله 1 رسیده بود که یک نوع خفیف از استئوآرتریت است و هیچ عارضه ی جانبی منفی مشاهده نشد.
دکتر Martinez-Redondo می گوید: از اولین باری که این ترکیب دارویی را فقط بر روی چند حیوان آزمایش کردیم، شاهد پیشرفت چشمگیری بودیم. ما سپس حیوانات بیشتری را بررسی کردیم و هر بار همان نتایج دلگرم کننده را می دیدیم.
آزمایشات بعدی 136 ژن فعال تر و 18 ژن کمتر فعال را در سلولهای غضروفی موشهای صحرایی نسبت به موشهای شاهد نشان داد. از جمله ی این ژنها، ژنهایی بودند که در التهاب و پاسخهای ایمنی دخیل بودند، که این موضوع نشان دهنده ی برخی از مسیرهایی است که این درمان ترکیبی بر روی آنها کار می کند.
برای آزمایش کاربرد این ترکیب دارویی برای انسان، محققان سلولهای غضروف جدا شده از مفصل انسان را باαKLOTHO وTGFβR2 ، درمان کردند. در این آزمایشات سطح مولکولهای درگیر در تکثیر سلولی، تشکیل ماتریکس خارج سلولی و سلولهای غضروفی همگی افزایش یافتند.
دکتر مارتینز - ردوندو می گوید: این نتایج به معنای نشان دادن تأثیر این داروها بر مفصل زانو در انسان نیست، اما ما فکر می کنیم این نشانه خوبی از پتانسیل تاثیر این درمان برای بیماران است.
این تیم تحقیقاتی قصد دارد این درمان را بیشتر توسعه دهد، از جمله بررسی اینکه آیا می توان بجای استفاده از ذرات ویروسی، از مولکولهای محلول پروتئینهای αKLOTHO و TGFβR2 مستقیماً استفاده کرد؟ آنها همچنین بررسی خواهند کرد که آیا این ترکیب دارویی می تواند از بروز استئوآرتریت قبل از بروز علائم جلوگیری کند.
پدرو گیلن، مدیر کلینیک CEMTRO و یکی از نویسندگان این مقاله می گوید: ما فکر می کنیم که این می تواند یک روش درمانی مناسب برای آرتروز در انسان باشد.
منبع:
Protein & Cell. doi.org/10.1007/s13238-019-00685-7.
https://www.news-medical.net/news/20200121/Powerful-combination-of-experimental-drugs-reverses-osteoarthritis-in-rats.aspx
[1]استئوآرتروز یا آرتروز استخوانی شکل شایع آرتروز بوده که میلیون ها انسان را در دنیا گرفتار کرده است , و به آرتریت فرسودگی و پاره گیwear and tear نیز معروف است. آرتروز استخوانی وقتی رخ می دهد که غضروف انتهای استخوان به مرور زمان فرسوده شود.استئوآرتریت می تواند به هر مفصلی آسیب برساند و اما بیشتر در مفاصل دست ، گردن ، کمر ، زانو و باسن اثرات آن بروز می کند.استئوآرتریت به تدریج در طی زمان بدتر می شود و هنوز هیچ درمان قطعی برایش شناخته نشده است اما با درمان می توان پیشرفت بیماری را کند کرد ، درد را تخفیف داد و عملکرد مفصل را بهبود بخشید.